Trochę to trwało, ale decyzja w końcu zapadła. Postanowiłeś, Drogi Czytelniku, Droga Czytelniczko, dokonać przekształcenia swojej jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o. To bardzo dobra decyzja! Twój prawnik pochwala i zapewnia, że prawie nic się nie zmieni. Twoja działalność ma działać PRAWIE na takich samych zasadach jak wcześniej. Jak wiemy, „prawie robi wielką różnicę”. Dziś skupimy się na ważnym aspekcie, który często umyka przedsiębiorcom – zaświadczenie na przewozy po przekształceniu w spółkę.
Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. – zasada kontynuacji praw i obowiązków
Zgodnie z kodeksem spółek handlowych (ksh) spółce przekształconej (Twojej nowej spółce z o.o.) przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego (czyli Twoje).
Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.
Co do zasady, po przekształceniu nie musisz ponownie występować o nowe zezwolenia, koncesje oraz ulgi. Automatycznie „przechodzą” na nową spółkę. Co do zasady…, bo od tej zasady występuje wiele wyjątków.
Chciałabym w tym wpisie zająć się tylko jednym takim małym wyjątkiem. Może on dotyczyć praktycznie każdego jednoosobowego przedsiębiorcy, który na potrzeby działalności dysponuje własnym busem lub samochodem dostawczym ponad 3,5 t.
Zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne w krajowym transporcie drogowym osób lub rzeczy
Ani to zezwolenie ani to koncesja, a może przysporzyć kłopotów i zaboleć finansowo.
Przewóz na potrzeby własne to każdy przejazd pojazdu, załadowanego lub bez ładunku, z pasażerami lub bez, który odbywa się po drogach publicznych. Jest wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej.
Przykład:
Firma budowlana wozi własnym transportem (powyżej 3,5 t) pracowników na place budowy pod miastem. Dodatkowo firma wozi swój sprzęt (typu betoniarki).
Zgodnie z ustawą o transporcie drogowym przewozy drogowe na potrzeby własne mogą być wykonywane po uzyskaniu zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie przez przedsiębiorcę prowadzenia przewozów drogowych jako działalności pomocniczej w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej.
Naruszenie obowiązku posiadania zaświadczenia na niezarobkowy przewóz drogowy zagrożone jest oczywiście karą pieniężną.
Wydaje się, że skoro to tylko zaświadczenie i praktycznie tylko formalność, to na podstawie przepisów ksh zaświadczenie na przewozy drogowe na przewozy własne przechodzi w procesie przekształcenia automatycznie z jednoosobowej działalności gospodarczej na nowoutworzoną spółkę z o.o…
Dlaczego zaświadczenie na przewozy po przekształceniu nie przechodzi automatycznie?
Nie tak szybko…
Sądy administracyjne prezentują jednak stanowisko, że zaświadczenie to jest ściśle związane z osobą przedsiębiorcy i jako takie jest niezbywalne.
Wyrok WSA w Warszawie z 21.06.2005 r., VI SA/Wa 1981/04, LEX nr 167130.
Na każdym przedsiębiorcy, chcącym wykonywać przewóz na potrzeby własne, ciąży obowiązek zgłoszenia jego wykonywania i uzyskanie zaświadczenia potwierdzającego ten fakt. To zaświadczenie nie może być przedmiotem jakiejkolwiek czynności prawnej, albowiem jest konsekwencją dokonanego zgłoszenia przez konkretnego przedsiębiorcę.
Ze względu na to, że zaświadczenie jest związane z osobą konkretnego przedsiębiorcy, jest prawem niezbywalnym. Jako prawo niezbywalne nie może być przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej, bo taką jest przecież spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Stanowi o tym art. 14 k.s.h., który dotyczy wyłącznie spółek kapitałowych.
Zaświadczenia tego nie można też odziedziczyć.
Wyrok WSA w Warszawie z 1.06.2006 r., VI SA/Wa 733/06, LEX nr 214093.
Mając na uwadze, iż zaświadczenie związane jest z osobą przedsiębiorcy, wynikające z niego prawa nie mogły przejść na jego spadkobierców. Zgodnie bowiem z art. 922 § 2 Kodeksu cywilnego, nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą.
Konsekwencje dla przekształcenia JDG w spółkę z o.o.
Czy w takim razie jako prawo niezbywalne, związane z osobą przedsiębiorcy, przejdzie automatycznie na spółkę z o.o. w procesie przekształcenia?
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach stanął na stanowisku, że NIE PRZEJDZIE.
W tej sprawie spółka cywilna przekształciła się w spółkę jawną. Wspólnicy przed przekształceniem dysponowali imiennymi zaświadczeniami. Założyli, że na skutek przekształcenia w oparciu o ksh doszło do automatycznego przejścia zaświadczenia na spółkę jawną. Bardzo się rozczarowali, gdy dostali karę za brak zaświadczenia na spółkę. Odwołali się, ale WSA stwierdził, że:
„Akt ten nie może bowiem zaświadczać o wykonywaniu przewozu drogowego na potrzeby własne przez inny podmiot niż ten, który został w nim wskazany. Tym samym w razie przekształcenia Spółki cywilnej w Spółkę jawną, podmiot przekształcony nie będzie mógł legitymować się tymi dokumentami i powinien uzyskać nowe, własne zaświadczenie” (III SA/Gl 290/20 – Wyrok WSA w Gliwicach z 2020-08-11”.
Analogicznie możemy tą zasadę zastosować do przekształcenia JDG w spółkę z o.o.
Podsumowanie i rekomendacje: Zaświadczenie na przewozy po przekształceniu
Podsumowując, w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy, łączenia lub podziału przedsiębiorców, powstaje konieczność uzyskania zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własne przez przedsiębiorcę powstałego w wyniku tych procesów.
Ustawa o transporcie drogowym zawiera więcej takich pułapek dla przedsiębiorców i spółek, które planują przekształcenie na podstawie ksh.
Zanim więc przystąpić do procesu przekształcenia przygotuj listę wszelkich decyzji administracyjnych, zezwoleń, koncesji oraz ulg. Sprawdź wnikliwie, czy przejdą one automatycznie na nową spółkę.
